زندگی نامه
پیرغلام اباعبدالله حاج فیروز آقا زیرک کار تدوین شده در شبکه آذربایجان غربی سیری
در احوالات حاج فیروز و مصاحبه با دیگر ذاکران درباره حاج فیروز آقا
- ۱ نظر
- ۲۷ مرداد ۹۳ ، ۲۳:۵۴
- ۱۸۹۴ نمایش
زندگی نامه
پیرغلام اباعبدالله حاج فیروز آقا زیرک کار تدوین شده در شبکه آذربایجان غربی سیری
در احوالات حاج فیروز و مصاحبه با دیگر ذاکران درباره حاج فیروز آقا
میکس شده مناجات خوانی فوق العاده زیبا فارسی حاج فیروز آقا زیرکار
در ایام مبعث در حرم مطهر سال 1391
خواهند اگر ببخشند
از مجرمی گناهی
اول وی را نوازند
با سوز و اشک و آهی
بقیه متن مناجات در ادامه مطلب ...
اهراب نیوز: به خیل ها لقب «فخرالذاکرین» داده اند؛ اصلا در همین روز و روزگار به هرکسی که چند کلمه می خواند جمعی از سر ندانم کاری یا خدایی ناکرده با انگیزه های دیگر، «فخرالذاکرین» می گویند؛ اما مهم آن است که مردم به فخر بودنش ایمان داشته باشند. حاج فیروز«فخرالذاکرین» ما تبریزی هاست. به قول خودش هشتاد سال است که ساکن این درگاه است. شغل خودش «روفه گری فرش» را حفظ کرده و مداحی را شغل و محل درآمد نمی داند. گفت و گوی ما با فخرالذاکرین، در خانه قدیمی اش در محله شتربان تبریز انجام شد.
بفرمایید از چه زمانی شروع به مداحی کردید؟
تقریباً از ۱۸ سالگی شروع به
مداحی کردن نموده ام و الان هم که ۷۴ سال دارم همچنان مداحی می کنم. مداحی را از هیئت محله خودمان
که بعدها بنام هیئت عزاداران شهدای کربلا شهرت یافت آغاز کرده ام. آن زمان آقای حاج
حسن شفیع پور مداح هیئت بود و بعدها آقای غلامرضا شیعه خلص نیز در همان هیئت حضور
یافتند.
اساتید شما در مداحی چه کسانی بودند؟
اولین استادم حاج حسن شفیع پور بود. همچنین از محضر حاج علی شبابی بهره برده ام. بعدها نیز سالیان دراز محضر استاد عابد استفاده کرده ام.
از شعر کدام شاعران بیشتر استفاده می کنید؟
در بین شعرای فارسی گو از اشعار نیّر تبریزی، فؤاد کرمانی، عمان سامانی و استاد محمد عابد و در نوحه های ترکی از اشعار شعرایی مانند حسین سعدی زمان، ذهنی، ذهنی زاده، شهاب، صافی و صحاف.
سبک کدام یک از مداحان را می پسندید و سرلوحه و سرمشق خود قرار داده اید؟
هر کدام از سبک ها در جای خود زیبا و دلپسند هستند اما من سبک حاج حسن فراهتی را بیشتر می پسندم و در حقیقت هم سبک ایشان را الگوی خود قرار داده ام.
مداحی ترکی چه تفاوتی با مداحی فارسی دارد؟
با توجه به تفاوت زبان و فاصله مکانی یکسری تفاوت های با هم دارند. سبک مداحی تبریز یک جور است و سبک مداحی تهران و مناطق فارس زبان یک جور دیگر. هر کدام زیبایی های خاص خودشان را دارند. اما روی هم رفته مداحی فارسی با توجه به آهنگ و وزن مداحی و صدای مداحان در تعریف و این قبیل چیزها شیرین تر است و مداحی ترکی نیز سوزناک است و از این لحاظ ارزشمند می باشد.
هیئت های عزاداری امروز تبریز چه فرقی با هیئت های عزاداری دوران گذشته دارند؟
به عقیده من در گذشته هیئت های
عزاداری از لحاظ معنوی پربارتر بودند اما امروز شرایط دیگری حاکم است. یکسری
مشکلات در هیئت ها داریم که بایستی روی شان کار شود. یکی از این مشکلات پرداخت
اندک به مسایل شرعی و حقیقی است. البته این مشکل بیشتر ریشه در حضور کمتر علما در
هیئت های عزاداری دارد. بنابراین روحانیون بایستی با حضور فیزیکی خود در مجالس
عزاداری، برای مداحان و عزاداران ارایه طریق نمایند. در هیئت عزاداری محله ما یعنی
سینه زنان محله شتربان زمانی حاج آقا انزابی حضور می یافتند و تا آخر مجلس می
نشستند و سخنرانی هم می کردند. زمانی هم حاج آقای میرمحمود همینطور حضور داشتند.
امروز هر چند روخانی ثابتی در هیئت نداریم با این حال آقای محمدتقی عبادی به عنوان
سخنران و مفسر قرآن همچنان وظایف روحانیون قبلی را بر عهده دارن.
هیئت های عزاداری عرب و عجم چه تفاوتهایی با هم دارند؟
عرب ها پوشش عربی دارند و دو دستی سینه می زنند درحالی که عجم ها با پوشش معمولی جامعه در دستجات حضور یافته و با یک دست سینه می زنند. در سبک نوحه نیز دارای تفاوت هایی هستند. البته عرب ها با زنجیرزنان نیز در پوشش دارای تفاوت های فاحشی هستند. لباس عرب ها از قسمت جلو باز است برای سینه زدن ولی لباس زنجیرزنان از پشت باز است.از قدیم الایام در تبریز رسم بر این است که هر محله دارای سه دسته عزاداری زنجیرزن، عرب و عجم سینه زن است. این دسته جات در ماه محرم نیز به ترتیب در بازار تبریز حضور می یابند. این سه دسته در نوع علم هایی که استفاده می کنند نیز متفاوت هستند و در حقیقت هرکدام دارای علم های مختص خود هستند.
از زنجیرزنی سخن به میان آوردید، چرا زنجیرزنی کم رونق شده است؟
امروزه برخی از جوانان خجالت می کشند زنجیر بزنند. از طرف دیگر عموماً مسایل نمادین مانند زنجیرزنی و شبیه خوانی کم رونق شده اند. مردم امروز بیشتر طالب سخن هستند. هرچند همه اینها برای نشان دادن ارادت ما نسبت به امام حسین(ع) است اما بایستی قبول کنیم که دیدگاه جوانان امروزی با دیدگاه ما فرق می کند و احتمالاً برخی از آنها با زنجیرزنی چندان موافق نیستند.
در این بین چه کاری از دست مداحان برمی آید؟
بایستی به جوانان تفهیم کنند که امام حسین کیست و چگونه می توان ایشان و مکتب شان را شناخت. راه و روش هیئت آمدن چگونه بایستی باشد. گریه کردن برای امام حسین(ع) یعنی مقابله با ظلم و دفاع از مظلوم و افشاگری ظالم. گریه برای امام حسین(ع) در دنیا ظالمان راشناساندن و به فریاد مظلومان پاسخ دادن است. اگر برای گریه ثوابی هست برای این گریه است نه برای مشکلات خود گریه کردن.گریه بایستی وسیله ای برای رسیدن به آرمان ها باشد. لازم است در تمام هیئت ها ابتدا مداحان مسائل اخلاقی را به مردم برسانند و بعد مسائل توحیدی و خداشناسی عرضه شود و آنگاه اهداف و آرمان های حضرت اباعبدالله الحسین مطرح شوند. اینکه امام برای چه شهید شده اند؟ در یک کلام مداح بایستی نخست خود براین موارد آگاه باشد تا بتواند نسل جوان را نیز روشن کند. در حقیقت ما با گریه کردن بر مصائب اهل بیت(ع) حس شیعه بودن خود را نشان می دهیم.
هیئت های عزاداری ما امروز با چه آسیب هایی مواجه هستند؟
متأسفانه امروزه اغلب مداحان فکرشان را بر گریه کردن حضار تمرکز می کنند و این مشکل بزرگی است. مداح بایستی ائمه اطهار را بشناساند، مسائل توحیدی و شرعی را بیان کند، فلسفه گریه بر سیدالشهدا را مطرح نماید و به حاضران در مجالس عزاداری این نکته را تفهیم کند که گریه برای امام حسین برای این است که برنماز خود پایبند بوده و در عمل به واجبات دینی خود پیشرو باشیم.
در بین شعرای نوحه، اشعار کدام شاعر را بیشتر می پسندید؟
در فارسی اشعار عمران سامانی تا اندازه ای جهت دار، عرفانی و انقلابی هستند و اشعار نیّر و استاد عابد نیز هکذا. و در بین شعرای ترکی نیز اشعار آقای حسین سعدی زمان، ذهنی زاده، شهاب و شأنی برایم بیشتر جذاب هستند.
در یک جمله «مداحی» را تعریف کنید؟
مداحی احیاگری مقام سیدالشهدا، ایستادن در مقابل ظلم و ستم، افشا کردن چهره ظالمان و تفهیم کردن گریه بر سیدالشهدا برای مردم است. هرکس که توانایی و استعداد گریاندن مردم را داشته باشد مالک بر قلوب آنها خواهد بود و این خود یک هنر است. فرقی نمی کند که این هنرمندی با عشر خواندن اتفاق افتد یا با صدا و آهنگ زیبا. هیئت ها امروزه واقعاً مشکلات زیادی را از دوش مردم بر می دارند. جهیزیه می دهند، از نیازمندان دستگیری می کنند و از بدهکاران حمایت می نمایند. الحمدلله که از این قبیل موارد در هیئت های عزاداری زیاد شاهد هستیم.
چه توصیه ای برای شرکت کنندگان در هیئت های عزاداری دارید؟
به عقیده من نسل جوانی که در هیئت ها حضور می یابند سعی کنند حضورشان فقط به خاطر حضرت سیدالشهدا باشد. بعضاً شاهد برخی مرید بازی ها هستیم از این کارها نکنند. قبل از هر چیز سیدالشهدا و رضایت خداوند رامدنظر قراردهند. در برگزاری مجالس عزاداری، هیئت رفتن و نذری دادن هدف بایستی سیدالشهدا و خدا باشد. شهرت بازی وارد نشود که آدمی دست خالی می ماند. اگر با بصیرت کامل در هیئت های عزاداری حضور یابند. بدون شک نتیجه می گیرند.
در پایان یک خاطره از دوران مداحی گری تان؟
روزی در هیئت شهدا گمنام بودم. مداحان حاضر در جلسه به حضرت زهرا(س) متوسل شده بودند. بعد از همه، من نیز شروع به خواندن نوحه کردم. مجلس گرم بود و من حال خوبی داشتم. بعد از اندکی بلند شده و ایستاده به خواندن ادامه دادم. حالم عوض شد و چند سیلی به خود زدم. ظهر هنگام نماز که هیئت تمام شد یک نفر مرا به خانه مان آورد. بعد از مدت زمان کوتاهی صاحب خانه و یک نفر که مهندس بود و نمی شناختم خانه ما آمدند. کودکی نیز همراه خود آورده بودند. گفتند این کودک چیزی دیده که می خواهد برایتان بگوید. بچه گفت وقتی شما به صورت تان سیلی می زدید من شاهد بودم که نوری به شکل انسان از در اتاق وارد مجلس شد. اما من صورت اش را ندیدم چرا که خیلی نورانی بود. کنار شما ایستاد. دست اش را به صورت شما می کشید و می گفت صورت تان را سیلی نزنید. وقتی هم شما تمام کردید و نشستید زمین، آن نور هم از مجلس خارج شد و رفت.
روضه خوانی فوق العاده زیبا ترکی حاج فیروز آقا زیرکار
در ایام فاطمیه سال 1393